Σούπερ παιδιά
Η βελτίωση της αυτοσυγκέντρωσης είχε επιβεβαιωθεί μαζί με πολλά άλλα σε μια παλιότερη μελέτη που έγινε σε περισσότερους από 2.000 μαθητές σχολείων στη Νέα Υόρκη, το Κονέκτικατ, τη Βιρτζίνια και τη Νότια Καρολίνα των ΗΠΑ. Εκεί βρέθηκε ότι η ενασχόληση με τη μουσική επηρεάζει θετικά τα παιδιά ηλικίας 9-12 ετών στην ευκολία έκφρασης σκέψεων, ιδεών και συναισθημάτων, την προθυμία να δοκιμάσουν καινούρια πράγματα, τη συνεργασία, το συσχετισμό ιδεών και γεγονότων, την αυτοπεποίθηση, τη δυνατότητα επίλυσης προβλημάτων με πρωτότυπες και πολλαπλές λύσεις, την αυτοπεποίθηση αλλά και την απόδοση στα μαθήματα. Δηλαδή σε όλα όσα θα επιθυμούσε ένας γονιός για το παιδί του.
Πιάνο ή τραγούδι;
Παρόμοια αποτελέσματα είχαν οι μελέτες σε 144 εξάχρονα παιδάκια στο Τορόντο. Οι επιστήμονες έφτιαξαν τέσσερις ομάδες, από τις οποίες επί ένα χρόνο η μία παρακολουθούσε μαθήματα πιάνου, η άλλη τραγουδιού, η τρίτη θεατρικού παιχνιδιού και η τέταρτη τίποτα απολύτως. Στις δυο πρώτες τα παιδάκια είχαν πραγματική βελτίωση στα τεστ νοημοσύνης. Αντίστοιχα αποτελέσματα έχουν παρατηρηθεί και σε μεγαλύτερα παιδιά, με τους σπουδαστές κολεγίων που είχαν διδαχτεί μουσική από μικροί να έχουν υψηλότερες επιδόσεις στα μαθήματα, και της θεωρητικής και της πρακτικής κατεύθυνσης. Γιατί το εκπληκτικό είναι ότι η ενασχόληση με τη μουσική βελτιώνει τόσο τη λεκτική έκφραση όσο και τη μαθηματική σκέψη! Αποδείχτηκε λοιπόν περίτρανα ότι τα πλήκτρα του πιάνου χαρίζουν στα πιτσιρίκια περισσότερο μυαλό από το πληκτρολόγιο του κομπιούτερ.
Φιλόμουσοι και έξυπνοι
Έτσι λοιπόν δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία ότι η μουσική ωφελεί την ανάπτυξη των νοητικών λειτουργιών. Μιλάμε όμως πάντα για μια ενεργητική σχέση μαζί της, δηλαδή να τη μαθαίνει κανείς, να παίζει ένα όργανο, ενδεχομένως και να συνθέτει. Όχι όμως για την «παθητική» απλή ακρόαση. Η εκμάθηση της μουσικής πράγματι απαιτεί την κατάκτηση διαφόρων δεξιοτήτων που βελτιώνουν τη νοημοσύνη, όπως το να έχει την προσοχή του κανείς συγκεντρωμένη για μεγάλα χρονικά διαστήματα, να διαβάζει νότες, να απομνημονεύει κομμάτια και να εξασκεί τη δεξιοτεχνία των χεριών του. Όταν όμως απλώς ακούμε μουσική, τι γίνεται; Πριν από μερικά χρόνια είχε κυκλοφορήσει και είχε κάνει πάταγο το περίφημο βιβλίο The Mozart Effect του Ντον Κάμπελ, στο οποίο συνοψίζονταν στοιχεία ερευνών από όλο τον κόσμο πάνω στα ευεργετικά αποτελέσματα της ακρόασης ορισμένων ειδών μουσικής, με πρώτες τις συνθέσεις του Μότσαρτ εξ ου και ο τίτλος του βιβλίου. Σύμφωνα με αυτά, η μουσική:
*Βελτιώνει την επίδοση σε διάφορα τεστ.
*Ελαττώνει τον απαιτούμενο χρόνο εκμάθησης.
*Ενοποιεί τα δυο ημισφαίρια του εγκεφάλου για αποτελεσματικότερη μάθηση.
*Ηρεμεί τα υπερκινητικά παιδιά.
*Μειώνει τα λάθη κατά τη διάρκεια της εργασίας ή της μελέτης.
*Βελτιώνει τη δημιουργικότητα και τη διαύγεια.
*Επιταχύνει την ανάρρωση από ασθένειες ή ατυχήματα.
*Αυξάνει το δείκτη νοημοσύνης κατά 9 μονάδες (σύμφωνα με έρευνα που έγινε στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια).
Αυτό το τελευταίο ήταν που προκάλεσε αρκετές αντεγκλήσεις στους επιστημονικούς κύκλους, καθώς οι προσπάθειες να αποδειχτεί μια τόσο δελεαστική προοπτική κατέληγαν σε αντιφατικά συμπεράσματα. Κατά πολλούς ειδικούς, η ακρόαση της μουσικής πράγματι αυξάνει την απόδοση στις νοητικές εργασίες (ακόμα και στις καλλιτεχνικές). Αυτό είναι η καλή πλευρά. Η κακή είναι ότι, όπως διατείνονται ορισμένοι, πρόκειται για μια προσωρινή βελτίωση. Όταν πάψει να ακούγεται η μουσική, επανερχόμαστε στο παλιό, γνωστό IQ μας. Πώς γίνεται αυτό;
Αποθέωση συναισθημάτων
Η εξήγηση που δίνουν είναι ότι, ως γνωστόν, οι περισσότεροι άνθρωποι επηρεάζονται συναισθηματικά από τη μουσική. Τα πειράματα έχουν δείξει ότι όταν κάποιος ακούει μια μουσική που του αρέσει, ενεργοποιούνται οι ίδιες περιοχές του εγκεφάλου που σχετίζονται με την απόλαυση της τροφής και του σεξ. Όταν ένα άτομο αισθάνεται ευφορία, οι τομογραφίες εκπομπής ποζιτρονίων, που δείχνουν ποιες περιοχές του εγκεφάλου δραστηριοποιούνται, απεικονίζουν δραστηριότητα στην περιοχή του εγκεφάλου που συνδέεται με τα συναισθήματα. Φαίνεται ότι η μουσική είναι ικανή να πυροδοτεί τμήματα του εγκεφάλου που προκαλούν συναισθήματα όπως η ευτυχία. Αυτό το έχουν βιώσει όλοι όσοι έχουν συγκινηθεί ή έχουν νιώσει να τους παρηγορεί και να τους ανακουφίζει ένα μουσικό κομμάτι. Ίσως εδώ να βρίσκεται η απάντηση για το «ανέβασμα» στη νοημοσύνη που προκαλεί η μουσική ιδίως η κλασική. Είναι γνωστό πως το στρες επιδρά αρνητικά στη μάθηση και γενικά στις νοητικές λειτουργίες, οπότε η μουσική, κατευνάζοντάς το, έχει θετική επίδραση στον εγκέφαλο.
Εργασία μετά μουσικής
Όποια κι αν είναι η αιτία, πάντως, γιγαντιαίες επιχειρήσεις αλλά και εκατοντάδες εκπαιδευτικά ιδρύματα όλων των βαθμίδων έχουν φροντίσει να αξιοποιήσουν αυτή την επιρροή, η οποία συνοψίζεται σε καλύτερη επικοινωνία, μεγαλύτερη ευκολία στη μάθηση και τη συγκράτηση της γνώσης, λιγότερο στρες και περισσότερη δημιουργικότητα και ενεργητικότητα. Η μουσική υπόκρουση στους χώρους τους, κυρίως σε μπαρόκ μουσική και συνθέσεις του Μότσαρτ, έχει όλα αυτά τα θαυμαστά αποτελέσματα. Στον εργασιακό χώρο, όπως αναφέρει ο ίδιος ο Κάμπελ, η μουσική «ανεβάζει τα επίπεδα της απόδοσης και της παραγωγικότητας, μειώνοντας το στρες και την ένταση, καμουφλάροντας τους ενοχλητικούς θορύβους και δίνοντας μια αίσθηση απομόνωσης». Σαράντα τρεις από τις μεγαλύτερες εταιρείες του κόσμου, όπως η Shell, η Dupont και η IBM, βάζουν μουσική στους εργαζομένους τους.
Ο ρυθμός των 60 χτύπων
Φαίνεται πως ιδίως αυτές οι μουσικές μπαρόκ και οι συνθέσεις του Μότσαρτ αλλά και τα κλασικά κομμάτια γενικώς, όπως οι συνθέσεις των Βιβάλντι, Πασελμπέλ, Χέντελ και Μπαχ, έχουν την ιδιότητα να ενεργοποιούν ταυτόχρονα ολόκληρο τον εγκέφαλο. Ειδικά ο ρυθμός των 60 χτύπων ανά λεπτό ελαττώνει τους παλμούς της καρδιάς, που τείνουν να ανεβαίνουν σε έντονη νοητική προσπάθεια, δημιουργώντας την απαραίτητη για τη μάθηση χαλαρή εγρήγορση. Αυτός ακριβώς ο ρυθμός έχει θεωρηθεί ότι ωφελεί ιδιαίτερα τα έμβρυα και τα νεογέννητα μωρά και πολλοί συνιστούν να ακούνε (και μέσα στη μήτρα) τέτοιου είδους μουσική. Ακόμα κι αν δεν ισχύει ότι το μωρό θα γίνει μεγαλοφυϊα ακούγοντας Μότσαρτ, το βέβαιο είναι ότι η ψυχική ευεξία της μαμάς του και του ίδιου θα βοηθήσει να αναπτυχθεί όσο το δυνατόν καλύτερα. Όσο για μας, πάντα μπορούμε να δοκιμάσουμε πόσο καλύτερα δουλεύουμε ή διαβάζουμε με μια σωστά επιλεγμένη μουσική υπόκρουση.
Μπαρόκ μουσική & ξένες γλώσσες
Ο διάσημος Βούλγαρος ψυχολόγος Γκεόργκι Λοζάνοφ ανέπτυξε μια μέθοδο για εκμάθηση ξένων γλωσσών βασισμένη στην υπόκρουση μπαρόκ μουσικής με ρυθμό 60 χτύπων το λεπτό. Οι σπουδαστές μάθαιναν σε πολύ λιγότερο από το συνηθισμένο χρόνο και επιπλέον συγκρατούσαν πάνω από το 90% των καινούριων λέξεων. Ο δρ Λοζάνοφ έφτασε να υποστηρίζει ότι με τη χρήση συγκεκριμένων κομματιών μουσικής μπαρόκ μπορεί κάποιος αρχάριος να αποκτήσει σε ένα μήνα επίπεδο γνώσης της ξένης γλώσσας το οποίο θα επιτύγχανε σε δύο χρόνια.
Μελωδίες και έρευνες
Σύμφωνα με μια μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Nature», παιδιά ηλικίας 5-7 ετών εμφάνισαν με τη χρήση μουσικής βελτίωση στην απόδοσή τους στην ανάγνωση και τα μαθηματικά καθώς και μεγαλύτερη προθυμία να ασχολούνται με πιο δύσκολα πράγματα. Ένα άτομο με βλάβη από εγκεφαλικό επεισόδιο που δεν μπορεί να μιλήσει ίσως είναι σε θέση να τραγουδήσει, εφόσον η περιοχή που ελέγχει τη μουσική δεν έχει πάθει βλάβη. Ένας θεραπευτής τότε μπορεί να βάλει το άτομο να τραγουδά μια φράση, μετά να την αλλάζει σε ομιλία με έντονο ρυθμό και σταδιακά να τη μετατρέπει σε κανονική ομιλία.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου